Camelias das Rías Baixas

Este castelo, xoia do patrimonio fortificado das Rías Baixas, é unha síntese dunha fortaleza medieval e posteriormente palacio neogótico. Posúe unha espléndida finca de 25 hectáreas onde reina a flor oriental, inundando de cor as paisaxes da provincia de Pontevedra. Este paraíso botánico é recoñecido como Xardín de Excelencia Internacional Camelia, e é o primeiro de España en obter tal distinción. 

A flor da camelia é a protagonista indiscutible dos maxestosos xardíns castelo Soutomaior, cuxa colección crece cada ano; dos seus máis de 400 camelias destacan os 18 exemplares do século XIX (un deles a Camellia japonica co maior perímetro de Galicia). A colección crece cada ano grazas á Deputación de Pontevedra. Un exemplo desta innovación constante é o Xardín da camelia con nome de muller, proxecto que naceu coa camelia dedicada a María Vinyals e a plantación té con 72 copias de Camelia sinensis, que, pouco a pouco, crecerá no xardín.

O espazo compleméntase con outras especies de árbores dos cinco continentes, como a araucaria chilena, a secuoya, o cedro xaponés, o abeto ou o plátano de sombra.

Un fermoso xardín de estilo francés dálle carácter a este histórico pazo da comarca do Salnés. Máis de 4.000 exemplares de camelias embelecen os xardíns de excelencia internacional da mansión de Rubiáns (Vilagarcía de Arousa) desde 2014. Un dos tesouros botánicos que garda a propiedade é un grupo de camelias do século XIX, froito da doazón do duque de Caminha (Portugal). Camellia sasanqua, Camellia sinensis, Camellia reticulata e Camellia japonica son algunhas das especies que comparten reinado neste idílico xardín, onde brillan durante a estación fría máis de 800 variedades.

O cultivo desta especie na zona reflicte unha fonda paixón pola xardinaría e un coñecemento transmitido de xeración en xeración. A súa colección de camelias convive en perfecta harmonía con magnolias, calocedros, criptomerias, eucaliptos, alcanforiros, freixos, araucarias, carballos ou sobreiras, facendo do lugar un parque botánico ideal para pasear.

Situado no corazón da comarca do Salnés, o pazo do Quinteiro da Cruz, de finais do século XVIII, é un exemplo maxestoso da arquitectura neoclásica galega. A súa finca, cunha superficie de sete hectáreas, conta cunha zona axardinada deseñada a finais do século XIX, de inspiración francesa, rodeada de viñedos de albariño e bosque autóctono.

Arredor de 5.000 exemplares de máis de 1.500 variedades conviven neste enclave, que desde 2018 posúe a distinción de Xardín de Excelencia Internacional da Camelia. Destacan Camellia japonica, Camellia reticulata e Camellia higo, coas que obtiveron o Premio Camelia de Ouro en varias ocasións no Concurso Internacional da Camelia. Este paraíso botánico permíteche camiñar entre camelias e admirar a beleza desta elegante flor da provincia de Pontevedra.

Nos arredores da cidade de Pontevedra atópase este magnífico exemplo de propiedade señorial de finais do século XIX, actualmente dedicado á investigación e conservación forestal. Este pazo alberga un xardín de gran tamaño e calidade, no que se concentran numerosas especies botánicas únicas, como unha metasequoia que só se coñecía en forma fósil, unha maxestosa sofora, un olmo holandés ou un cedro do Líbano duns 180 anos.

As camelias máis antigas da propiedade son exemplares de Camellia japonica ‘Alba Plena’, que se remontan ao século XIX e visten este xardín de cores entre novembro e febreiro, con máis de 600 exemplares precisamente desta especie.

No pazo dos Quiñones de León, tamén coñecido como pazo dos Castrelos, consérvase a antiga torre de Lavandeira, do século XVII. Despois de pertencer a distintas familias, foi doada á cidade de Vigo en 1924 para ser reconvertida en museo e parque público en 1937. Neste marabilloso parque, onde a botánica semella máxica, pódense distinguir varios sectores: un xardín de rosas, un xardín francés, outro de estilo inglés e un bosque.

Ao abrigo do pazo atópase un exemplar de Camellia japonica coñecido como o “Matusalén” das camelias pola súa idade, xa que conta con uns 200 anos. Entre os impresionantes exemplares de camelia destacan varias variedades de Camellia japonica, como ‘Alba Plena’, ‘Bella Romana’, ‘Federici’, ‘Hagoromo’, ‘Herzilia II’, ‘Incarnata’, ‘Kellingtonia’ ou ‘Pomponia Portuensis’, entre outras.

Nos arredores de Pontevedra atópase este pazo construído polo arcebispo Malvar a finais do século XVIII. Desde 1928, o pazo de Gandarón alberga a sede da Misión Biolóxica de Galicia. Fontes, estanques, un hórreo e unha capela forman parte da identidade deste fermoso lugar, que conseguiu conservar o seu estilo orixinal.

As camelias máis antigas foron plantadas no século XIX por Jerónimo Malvar. Posteriormente, Cruz Gallástegui, fundador da Misión, incrementou a colección, e durante a segunda metade do século XX Antonio Odriozola contribuíu en gran medida ao cultivo e á difusión da camelia. Entre as variedades do xardín destacan exemplares de Camellia japonica como ‘Fimbriata Alba’, ‘Xoán XXIII’ ou ‘Príncipe Eugenio Napoleón’, quen tantas veces “paseou” polas rúas de Pontevedra na solapa de Odriozola.

Outro dos Xardíns de Excelencia Internacional da Camelia na comarca do Salnés atopámolo na localidade de Meis, no pazo da Saleta. O patrimonio botánico que posúe é unha das coleccións privadas máis importantes de España, onde conviven especies autóctonas con outras procedentes de todos os continentes. Este xardín inglés forma parte de Les Belles Maisons, unha selección exclusiva de vivendas particulares.

Máis de 300 exemplares de camelia adornan os seus fermosos xardíns, con especies como Camellia japonica, Camellia reticulata ou Camellia × williamsii. Xunto coa capela da Saleta, o pazo, o pombal, o carballo, o estanque e a chamada “selva australiana” fan deste un dos xardíns máis especiais da provincia.

O pazo de Oca é considerado o pazo galego máis antigo. Dentro do conxunto destacan a capela de San Antonio, o propio pazo —no que sobresaen unha impoñente torre con ameas e varios escudos—, e os espectaculares xardíns, que conservan o dobre carácter de horta produtiva e xardín ornamental. Coñecido como o “Versalles galego” pola excepcional calidade dos seus xardíns de estilo barroco, a súa composición paisaxística inclúe espazos románticos, zonas de estilo clásico e xeométrico, así como un labirinto. Ademais, conta con numerosos elementos ornamentais relacionados coa auga: estanques en forma de barco, fontes, chorros, muíños, cisternas e canalizacións que engaden un gran atractivo ao conxunto.

Un exemplar de Camellia reticulata ‘Capitán Rawes’, de intensa cor vermella, destaca especialmente polo seu tamaño e antigüidade: conta con uns 170 anos e alcanza os 11 metros de altura, sendo o exemplar máis antigo e máis grande de España. Ademais desta xoia da camelia na provincia de Pontevedra, pódense ver centos de exemplares de camelias de diferentes tamaños, especies e cores, que espertan os sentidos das persoas que visitan esta marabilla botánica.

Este parque, situado no punto máis alto do centro da cidade de Vigo, constitúe un xardín botánico excepcional que ofrece unha fermosa vista panorámica do porto e da ría. Alberga especies exóticas de gran tamaño e valor ornamental, así como vestixios dun castro que datan entre os séculos III e I a.C.

A súa colección de camelias distribúese por diversas zonas, e moitos dos exemplares son de orixe portuguesa, como as variedades ‘Dona Jane Andresen’, ‘Angelina Vieira’ ou ‘Pomponia Estriata Portuensis’, entre outras.

O pazo de Pegullal data do século XVIII e está situado no concello de Salceda de Caselas. Esta casa señorial está rodeada de fermosos xardíns, lagoas e fontes. Os escudos das familias Correa, Mendoza, Quirós, Sarmiento e Sotomayor presiden a porta de entrada deste espléndido pazo, o máis meridional da Ruta da Camelia da provincia de Pontevedra – Rías Baixas.

O inmoble conta con viñedos da adega Pazo Pegullal, que produce e comercializa os seus viños baixo a Denominación de Orixe Rías Baixas. Ademais, o pazo dispón tamén de plantacións de kiwi e oliveiras.