Camelias das Rías Baixas
A provincia de Pontevedra é un inmenso xardín de camelias, as cales mostran a súa vistosidade na primavera, no outono e, sobre todo, no inverno, cando están en flor, e adornan rúas, prazas, xardíns, pazos, castelos, mosteiros… Esta preciosa flor forma parte da historia e da cultura desta provincia, e é que as camelias son árbores ornamentais cuxa serena beleza sorprende a quen as contempla.
Convidámoste a percorrer a ruta desta especie orixinaria de Oriente, que se adaptou extraordinariamente ás Rías Baixas.
Orixinarias de Oriente, as camelias chegaron a Pontevedra no século XVII procedentes de Portugal, adaptándose dun xeito extraordinario grazas ás condicións de crecemento desde As Rías Baixas: solos ácidos ben drenados cun certo grao de humidade ambiental. Hai máis de 80 especies e 30.000 variedades diferentes, dependendo do tamaño, forma, cor, pétalos e follas, entre outras características. Contemplar de preto a delicadeza destas flores e atopar en cada unha delas esa beleza tan inspiradora e máxica é unha experiencia para os sentidos.
A Ruta Camelia propón un percorrido polos auténticos paraísos botánicos das Rías Baixas que permiten aos que o emprenden descubrir impoñentes castelos, fermosos pazos e parques naturais. Catro destes recintos foron declarados Xardín de Excelencia Internacional en Camelia pola International Camellia Society.
Este castelo, xoia do patrimonio fortificado das Rías Baixas, é unha síntese dunha fortaleza medieval e posteriormente palacio neogótico. Posúe unha espléndida finca de 25 hectáreas onde reina a flor oriental, inundando de cor as paisaxes da provincia de Pontevedra. Este paraíso botánico é recoñecido como Xardín de Excelencia Internacional Camelia, e é o primeiro de España en obter tal distinción.
A flor da camelia é a protagonista indiscutible dos maxestosos xardíns castelo Soutomaior, cuxa colección crece cada ano; dos seus máis de 400 camelias destacan os 18 exemplares do século XIX (un deles a Camellia japonica co maior perímetro de Galicia). A colección crece cada ano grazas á Deputación de Pontevedra. Un exemplo desta innovación constante é o Xardín da camelia con nome de muller, proxecto que naceu coa camelia dedicada a María Vinyals e a plantación té con 72 copias de Camelia sinensis, que, pouco a pouco, crecerá no xardín.
O espazo compleméntase con outras especies de árbores dos cinco continentes, como a araucaria chilena, a secuoya, o cedro xaponés, o abeto ou o plátano de sombra.
Un fermoso xardín de estilo francés concédenos a este histórico pazo da comarca de Ou Salnés. Máis que 4.000 copias de Camelia embeleceron os xardíns de excelencia internacional desde 2014 mansión Rubianes (Vilagarcia de Arousa). Un dos tesouros botánicos dos que garda a propiedade é un grupo de camelias do século XIX froito da doazón do duque de Caminha (Portugal). Camelia Sasanqua, Camelia sinensis, Camelia reticulata e Camelia xapónica son algunhas das especies que comparten reinado neste idílico xardín onde brillan durante a estación fría máis que 800 variedades.
O cultivo da especie nesta zona comprende moita paixón pola xardinería e o coñecemento transmitido de xeración en xeración. A súa colección de camelias convive en perfecta harmonía con magnolias, calocedros, criptomerias, eucaliptos, alcanforos, freixos, araucarias, carballos ou sobreiras, facendo do lugar un lugar parque botánico ideal para camiñar.
Situado no corazón da comarca do Salnés, o pazo do Quinteiro da Cruz, de finais do século XVIII, é un exemplo da arquitectura maxestuosa neoclásica galega. A súa explotación, cunha superficie de 7 hectáreas, ten unha zona axardinada deseñada a finais do século XIX, de inspiración francesa, rodeado de viñedos albariño e bosque autóctono.
Ao redor duns 5.000 exemplares de máis de 1.500 variedades conviven neste enclave, que leva dende 2018 a distinción de Xardín da Excelencia Internacional da Camelia. Destacan Camellia japonica, Camellia reticulata e Camellia Higo, coas que gañaron o Premio Camelia de Ouro en varias ocasións no Concurso Internacional de Camelia. Este paraíso botánico permíteche camiñar entre camelias e admirar a beleza desta elegante flor da provincia de Pontevedra.
Nos arredores da cidade de Pontevedra atópase este magnífico exemplo de propiedade señorial de finais do século XIX, actualmente dedicado á investigación e conservación forestal. Este pazo alberga un xardín de gran tamaño e calidade, no que se concentran un bo número de especies botánicas únicas, como unha metasequoia que só se coñecía en forma fósil, unha maxestosa sofora, un olmo holandés ou un cedro do Líbano duns 180 anos. anos.
As camelias máis antigas da propiedade son exemplares de Camellia xapónica ‘Alba Plena’ remóntanse ao século XIX e visten este xardín de cores, que conta con máis de 600 exemplares precisamente desta especie, de novembro a febreiro.
No pazo dos Quiñones de León ou pazo dos Castrelos, está construída a antiga torre Lavandeira (século XVII). Despois de ser propiedade de distintas familias, en 1924 foi doada á vila de Vigo para ser reconvertida en museo e parque público en 1937. Neste marabilloso parque onde a botánica parece máxica pódense distinguir varios sectores, entre eles un xardín de rosas, un xardín francés, outro xardín de estilo inglés e un bosque.
No abrigo do pazo atópase o exemplar de Camellia xapónica coñecida como o “Matusalén” de camelias pola súa idade, xa que ten uns 200 anos. Entre os impresionantes exemplares de camelia destacan algunhas variedades de Camellia xapónica, como ‘Alba Plena’, ‘Bella Romana’, ‘Federici’, ‘Hagorom’, ‘Herzilia II’, ‘Incarnata’, ‘Kellingtonia’ ou ‘Pomponia Portuensis’, entre outros.
Nos arredores de Pontevedra hai este pazo construído polo arcebispo Malvar a finais do século XVIII. Desde 1928, o pazo de Gandarón alberga a sede da Misión Biolóxica de Galicia. Fontes, estanques, un hórreo e unha capela forman parte da identidade deste fermoso lugar que conseguiu conservar o seu estilo orixinal.
O camelias máis vellas foron plantados no século XIX por Jerónimo Malvar. Posteriormente, Cruz Gallástegui, fundador da Misión, incrementou a colección, e durante a última metade do século XX Antonio Odriozola contribuíu en gran medida ao cultivo e difusión da camelia. Entre as variedades de xardín destacan os exemplares Camelia japonica Fimbriata Alba, Xoán XXIII ou o príncipe Eugenio Napoleón, quen camiñaba tantas veces polas rúas de Pontevedra na solapa de Odriozola.
Outro dos xardíns de excelencia internacional en Camelia desde a comarca do Salnés atopámolo na localidade de Meis, no pazo da Saleta . O patrimonio botánico que posúe é unha das coleccións privadas máis importantes de España, onde conviven especies autóctonas con outras chegadas de todos os continentes. Este xardín inglés é parte de Les Belles Maisons, unha selección exclusiva de vivendas particulares.
Máis de 300 exemplares de camelia adornan os seus fermosos xardíns, con especies como Camelia japonica, Camelia reticulata ou o Camelia x williamsii. Xunto coa capela da Saleta, o pazo, o pombal, o carballo, o estanque e a selva australiana fan deste un dos xardíns máis especiais da provincia.
O pazo de Oca é o pazo galego máis antigo. Dentro do conxunto podemos distinguir a capela de San Antonio, o pazo —no que destaca unha impoñente torre con ameas e varios escudos, e os espectaculares xardíns, que conservan o dobre carácter de horta produtiva e xardín ornamental. Coñecido como o Versalles galego, pola excepcional calidade dos seus xardíns de estilo barroco, dentro da súa composición de xardín destacan o romántico, o clásico xeométrico e o labirinto; ademais de numerosos detalles como o tratamento de augas, con estanques de barcos, fontes, chorros, muíños, cisternas e canalizacións, que dan á propiedade un gran atractivo.
Un exemplar de Camellia reticulata Capitán Rawes cunha cor vermella intensa que ten uns 170 anos e 11 metros de altura, o que fai deste o exemplar máis antigo e máis grande de España. Ademais desta gran xoia das camelias da provincia de Pontevedra, pódense ver centos de camelias de diferentes tamaños, especies e cores que espertan os sentidos dos que visitan esta marabilla botánica.
Este parque, o punto máis alto do centro da cidade Vigo, constitúe un xardín botánico excepcional que ofrece unha fermosa vista panorámica do porto e da ría. Posúe especies exóticas de gran tamaño e valor ornamental, así como vestixios dun castro que datan do século III ao I a.C.
A súa colección de camelia distribúese en diversas zonas e moitos deles son de orixe portuguesa, como as variedades ‘Dona Jane Andresen’, ‘Angelina Vieira’ ou ‘Pomponia Estriata Portuensis’, entre outras.
O pazo Pegullal data do século XVIII e está situado no concello de Salceda de Caselas. Esta casa señorial está rodeada de fermosos xardíns, lagoas e fontes. Os escudos das familias Correa, Mendoza, Quirós, Sarmiento e Sotomayor presiden a porta de entrada deste espléndido pazo, o situado máis ao sur da Ruta da Camelia da Provincia de Pontevedra-Rías Baixas.
O inmoble contén viñedos da adega Pazo Pegullal, que produce e comercializa os seus viños baixo a Denominación de Orixe Rías Baixas. Ademais, o pazo conta con granxas de kiwi e oliveiras.
