«A pesar de que varios séculos de azoute viquingo habían despoboado a franxa litoral da península de Ou Morrazo, a igrexa parroquial de Tirán fora levantada a finais do século XII sobre un cantil rochoso ao bordo do mar. […] Á fronte, na outra beira da ría, a cidade de Vigo aparecía tendida como un animal durmido ao bordo da auga».

De esta evocadora forma presentaba o escritor Domingo Villar os escenarios principais da súa novela O último barco. As dúas beiras da ría de Vigo centran a investigación do último asasinato a cargo do veterano inspector Leo Caldas. Tras resolver con éxito dous casos anteriores que transcorren entre Vigo e Nigrán e que chegaron ao público baixo o título Ollos de auga e A praia dos afogados, nesta última entrega da saga a trama principal conta a historia dunha viguesa que se marcha a vivir a Moaña en busca de tranquilidade e espectaculares paisaxes.

O interese espertado polo preciosista relato de Villar deu pé a varios roteiros literarios por Moaña que parten de o templo románico de San Xoán de Tirán, a beiras da ría de Vigo, e continúan polo miradoiro da Mona, a praia de Videira, a fonte do Cristo dás Boas Augas e chegan ata a Cova dá Lontra. Dela, cóntase no libro que «está habitada por unha londra que desgarraba as redes dos mariñeiros para comerse a pesca».

Villar describiu con detalle a forte vinculación do barrio coa pesca, a ría de Vigo e o constante fluxo de persoas entre ambas as beiras. Tamén foi capaz de evocar sensacións tan particulares como a brisa que golpea aos protagonistas ao cruzar en coche a ponte de Rande, que define a silueta da ría de Vigo e é o nexo de unión entre os dous escenarios da trama.

Unha lingua de terra entre cantiis

Monteferro é unha lingua de terra que se penetra no mar rodeada de cantiis. Ao noroeste levántanse os restos dunha base militar abandonada e no alto da ladeira, a 147 metros sobre o nivel do mar, atópase un gran monumento granítico en honra á Virxe do Carmen, patroa dos mariñeiros. Ademais do seu rico patrimonio histórico, tamén se descubriu na zona un depósito arqueolóxico de restos romanos. Trátase, así mesmo, dun lugar con vistas excepcionais para gozar dun atardecer fronte ás Cíes.

O último barco é unha viaxe paisaxística e emocional polos vínculos que unen Vigo e Moaña, a diferenza da praia dos afogados, que transcorre en Panxón (Nigrán) e constitúe un tratado sobre a pesca artesanal nas Rías Baixas.

A elección de escenarios nunca é casual. Nigrán foi o lugar de veraneo do escritor vigués durante máis de tres décadas.

O coidado polos detalles e o agarimo co que se describen os escenarios converten A praia dos afogados nun pretexto inmellorable para organizar unha escapada ao sur da provincia de Pontevedra. 

O punto de partida é a aparición do cadáver de Justo Castelo na praia da Madorra. As pescudas levan a Leo Caldas ao Bar Refuxio do Pescador, que sintetiza á perfección o carácter da xente do lugar, o Templo Votivo do Mar e permítenlle vivir un inesquecible atardecer en Monteferro con vistas aos Ronseis e Cíes.

Ademais de boas historias sempre trazadas ao bordo do mar, as lectoras e lectores atopan nos libros de Villar información sobre o patrimonio local e unha listaxe moi persoal con recunchos pouco/pouo coñecidos do litoral das Rías Baixas. Agora só queda responder a esta invitación literaria e seguir os pasos de Leo Caldas.