Fame de experiencias
PROVINCIA DE PONTEVEDRA, AS RÍAS BAIXAS SABOREA OS SEUS MUSEOS, PASÉATE POLA SÚA GASTRONOMÍA
As Rías Baixas son sinónimo de cultura e gastronomía. Na provincia de Pontevedra cada poboación ofrece algo único e singular á ou o visitante. Recomendámoste percorrer as distintas comarcas de Pontevedra da man destes doce roteiros para descubrir a súa historia, a súa cultura e a súa gastronomía a través dos museos. En cada roteiro descubrirás unha gran diversidade de paisaxes repletas de historias, nos que a beleza natural de praias, bosques ou montañas harmoniza cun rico patrimonio e con museos que desvelan os segredos desta terra.
Saborea unha paisaxe con altos montes, vales tranquilos e ríos que culminan o seu percorrido no Miño. Unha terra fértil na que os seus habitantes mantiveron costumes e actividades moi vinculadas á natureza, como a pesca da lamprea, o cultivo da viña, a explotación da madeira dos bosques ou a transformación da cera das abellas.
Convidámoste a revivir a tradición percorrendo as localidades de Arbo, Crecente, A Cañiza e Covelo.
Os montes da Paradanta dan nome a unha comarca de terras altas nas que nacen ríos e abundantes arroios que debuxan pequenos vales e que culminan o seu percorrido no Miño. En Arbo aínda se conserva a arte da pesca da lamprea grazas á tradición e ás antigas pesqueiras, construcións no río que servían para a súa captura. A comarca tamén ten unha arraigada tradición vitivinícola que, actualmente, está en auxe coa mellora do viñedo. É de obrigada visita o Centro de Interpretación do Viño e dá Lamprea, que divulga a tradición e a historia destes dous produtos identitarios da localidade e, por extensión, da comarca.
A Paradanta tamén brinda a posibilidade de descubrir outras actividades tradicionais, como a elaboración e transformación da cera das abellas, que se realizaba en talleres artesanais, ou a industria da madeira extraída dos seus bosques. O goce das paraxes naturais, mediante o sendeirismo ou outros deportes, é un estímulo para os sentidos que aconsellamos culminar coa degustación dos produtos emblemáticos, como a lamprea á bordelesa e o xamón da Cañiza combinados cun bo viño da terra.
Viaxa a través do val do río Tea e dos seus afluentes e coñece a través dos seus museos e as súas paisaxes a historia e a tradición desta terra. Descubrirás os perdurables petróglifos, castros ou impoñentes castelos que dominan e controlan o territorio. Sorprenderante tradicións que se mantiveron, como a singular pesca da lamprea, os centenarios balnearios de augas curativas ou os excelentes viños da terra.
Descobre a comarca de Ou Condado, que discorre polas localidades das Neves, Salvaterra de Miño, Ponteareas, Mondariz e Mondariz-Balneario. Percorre o val do río Tea e os seus afluentes e coñece, a través dos seus museos e das súas paisaxes, a historia e a tradición desta terra.
Os petróglifos –gravados rupestres ao aire libre– salpican a paisaxe e son o testemuño das crenzas das comunidades da Idade do Bronce e do control do territorio, como séculos máis tarde fórono os monumentais castros da Idade do Hierro, situados en lugares de dominio visual, ou os castelos medievais, que defenderon antigas fronteiras e que brindan imaxes tan emblemáticas como a do impoñente castelo de Sobroso.
O río Tea e os seus afluentes nacen bravos nos montes e as súas augas moveron antigos muíños que aínda subsisten en paraxes naturais dunha gran beleza. Ríos que tamén achegan vida á comarca, desde a tradición da pesca da lamprea á fertilidade de hortas e viñedos cos que se elaboran excelentes viños.
Terra e auga mestúranse para crear mananciais que, desde a Antigüedad, persisten como lugares de saúde, repouso e goce. Baños termais en balnearios centenarios, como o de Mondariz, convídannos a conciliar natureza, tradición e saúde nunha contorna incomparable.
Saborea unha comarca chea de contrastes na que o Miño e o Atlántico debuxan paisaxes diversas: desde as altas montañas da Grova e Ou Galiñeiro, os ríos que regan as terras ata o sosegado estuario que conecta a terra coa inmensidade oceánica. O Miño actúa de fronteira natural entre Portugal e a cidade de Tui, que, desde a antigüidade, eríxese como urbe estratéxica, sede episcopal e que atesoura un valioso patrimonio relixioso.
Viaxa polas localidades do Rosal, A Guarda, Tomiño e Tui e descobre a autenticidade e a identidade de Ou Baixo Miño, moi vinculado o mar e ao río Miño. Un territorio estratéxico desde a Prehistoria, como o evidencia a citania de Santa Trega, que dominou a desembocadura do río Miño nas épocas castrexa e romana, ou os castelos situados en emprazamentos esenciais para o control fluvial.
Pero quizais un dos lugares con máis historia de Ou Baixo Miño é a cidade de Tui, convertida en época romana en importante núcleo urbano e nó de comunicación, como evidencia o paso da Vía XIX romana, que finalizaba en Braga (Portugal) cruzando o Miño. Esta comunicación persistiu coa coñecida ponte internacional, que une as dúas marxes do río e, en consecuencia, establece unha comunicación inalterable entre a cidade e o país luso. Tui é, ademais, un tesouro artístico e monumental que emana relixiosidade: sede episcopal, que, coa súa catedral e as importantes coleccións de arte sacra, manifesta o poder eclesiástico, pero tamén reflicte a sobriedade relixiosa con austeros mosteiros, conventos ou igrexas en escondidas rúas e callejuelas da zona antiga.
Os vínculos entre o mar e o campo están moi presentes na comarca, como demostra o Museo do Mar ou as salinas romanas da Guarda, que reivindica o seu patrimonio mariñeiro, ou os museos etnográficos e os muíños, herdanzas da explotación campesiña nos fértiles vales.
Descobre a brisa, o aroma e a historia da ría de Vigo: puro atlántico nun que a singular paisaxe natural fusiónase coa presenza de castros, mosteiros ou castelos que vixiaron e protexeron o lugar de ameazas descoñecidas que chegaban do océano.
A ría de Vigo foi tamén escenario do activo comercio marítimo, especialmente estratéxico nos roteiros entre Europa e América, así como unha baía en calma, ideal para o cultivo de moluscos.
Mergúllate no puro Atlántico percorrendo as poboacións de Oia, Nigrán, Baiona e Redondela. A ría de Vigo é un pedazo de Atlántico que se penetra na terra e que crea recunchos, enseadas, baías e fondeadoiros. É un paraíso natural, con belas illas como as Cíes, un espazo de alto valor ecolóxico con augas cristalinas e praias de area fina que, grazas ás súas montañas, protexe a ría das furiosas tormentas atlánticas. A calma marítima da ría favorece a instalación de bateas para a produción de mexillóns e outros mariscos, un tesouro gastronómico que combina á perfección cos excelentes viños da D. Ou. Rías Baixas.
A ría de Vigo tamén está repleta de historias. A súa posición estratéxica motivou que a vixilancia do litoral fose un labor imprescindible na Idade do Hierro, co establecemento de castros aliñados e estratexicamente situados na liña de costa, e tamén en épocas máis recentes, coa construción do castelo de Monterreal, que protexe a entrada á ría, ou do mosteiro de Oia, un cenobio fortificado xunto ao mar.
Ademais, o océano Atlántico foi o camiño de retorno de arriscadas expedicións e de valentes mariñeiros. Testemuño diso é a Casa da Navegación en Baiona, que relata feitos históricos tan relevantes como o de ser o primeiro lugar europeo que recibiu a noticia do descubrimento de América. A ría foi tamén porta de entrada de saqueos ou invasións, como a famosa batalla naval de Rande en 1702, na que unha expedición anglo-holandesa saqueou a ría de Vigo.
Vigo, unha cidade dinámica na que conviven a tradición mariñeira e a actividade industrial e comercial, convídate a esculcar pola súa diversa oferta cultural. Explora a cidade, pasea polas súas rúas e prazas, algunhas tranquilas e outras buliciosas, e goza da súa arquitectura e dos seus museos, que te ofrecen desde as obras máis vangardistas ata os obxectos máis tradicionais. En definitiva, descobre un verdadeiro mosaico cultural ao alcance da túa man.
Durante a túa estancia en Vigo saborea a cultura e a arte dunha cidade aberta, activa e atractiva. Vigo fusiona a tradición mariñeira co seu presente máis transformador, baseado na industria, na importancia do tráfico marítimo do seu activo porto e na actividade comercial. No ámbito da cultura Vigo tamén converte en compatible a convivencia entre a súa tradición e a creación artística contemporánea.
Apaixónate coa arte e visita museos como o MARCO, un escaparate das creacións artísticas máis vangardistas, ou o Museo Municipal de Vigo Quiñones de Léon, que, situado nun antigo pazo, achégate á historia da cidade e mostra unha espléndida colección artística dos séculos XVII e XVIII. Penétrate na cultura galega na Fundación Laxeiro, que presenta un excelente percorrido pola arte galega do século XX, e visita o Museo Etnográfico Liste, que te achega á esencia da vida tradicional galega.
Non deixes de vaguear pola cidade para descubrir desde palacetes medievais ou renacentistas ata emblemáticos edificios construídos durante a segunda metade do século XIX, un período de gran prosperidade económica. Busca a brisa mariña e paséate preto de a ría, navega entre bateas de mexillóns ou visita barrios de esencia mariñeira.
Degusta o sabor da ría de Vigo a través dos seus museos, do seu patrimonio e das súas paisaxes. Goza da gran despensa de produtos do mar e sorpréndete da antiga e arraigada tradición mariñeira, marisqueira e conserveira de Vigo. Descobre, ademais, a importancia da vixilancia e a defensa da ría no medievo coa construción de fortificacións para evitar os ataques inimigos.
Saborea a ría de Vigo, cheira a mar e a sal, e degusta os mellores produtos do mar, percorrendo as localidades de Vigo e Soutomaior. A explotación dos recursos mariños é unha tradición milenaria en Vigo, baseada na recolección e a cría de marisco, na pesca, pero tamén na tradición salazonera e conserveira. A través das súas paisaxes, do seu patrimonio e dos seus museos descubrirás os grandes secretos da cultura do mar nesta terra.
Toda a ría de Vigo está salpicada de patrimonio que nos conecta coa súa actividade e gastronomía mariñeiras: o Museo do Mar de Galicia ofrece un extenso percorrido polos diversos ecosistemas mariños e achéganos á arraigada cultura do mar, os castros da Idade do Hierro reflicten unha importante actividade mariscadora e as salinas de época romana manifestan a antiga tradición das industrias de salgaduras, unha delicia gastronómica xa para os romanos. Durante o século XIX as industrias conserveiras convertéronse nun importante motor económico, que queda testemuñado polas numerosas antigas fábricas ou polo interesante Museo ANFACO da industria conserveira.
Pero a ría de Vigo esconde moitas máis historias, como a importancia que tivo o seu control para evitar as incursións procedentes do mar que poderían irromper terra dentro, especialmente durante a Idade Media. Por iso, un castelo como o de Soutomaior foi estratéxico para a vixilancia do territorio.
Penétrate onde conflúen o mar e a terra e saborea as paisaxes da península do Morrazo, flanqueada polas rías de Pontevedra e de Vigo. Unha terra na que mesmo desde os altos dos montes de Domaio chéirase o mar. Unha terra nunha contorna natural excepcional, na que dolmens/dólmenes, petróglifos e castros conviven coa máis arraigada tradición mariñeira.
Descobre a comarca do Morrazo e visita as localidades de Moaña, Cangas, Bueu e Marín e a súa contorna. A situación da península do Morrazo, entre as rías de Pontevedra e de Vigo, confírelle unha posición singular entre o mar e a terra.
A terra está dominada polos montes de Domaio, que, situados no centro da península, evidencian a importancia estratéxica e simbólica que tivo o lugar en tempos afastados. Poderás descubrir dolmens/dólmenes, petróglifos e castros, e mesmo un excepcional santuario da Idade do Hierro no monte de Ou Facho.
O mar está sempre presente e forma parte da identidade da comarca, como mostra a arraigada tradición mariñeira, pesqueira e conserveira. Descúbreo visitando o interesante Museo Massó, promovido por unha das industrias máis importantes no sector das conservas, as antigas baleeiras ou as industrias de cabos e cordas para o sector pesqueiro.
Poderás percorrer lugares que ofrecen panorámicas únicas de gran beleza, cantiis, praias tranquilas, paisaxes virxes e montes; unha diversidade que tamén se traduce na súa variada gastronomía baseada en produtos do mar, así como en verduras e froitas, todas elas de excelente calidade.
Pasea por Pontevedra e rodéate de arte e de historia. As rúas e as prazas vístense de granito centenario, con casaróns de orixe medieval e igrexas que tapizan a cidade. Visita os seus interesantes museos e percorre os seus arredores, descobre pazos e mosteiros e segue a pegada de petróglifos en contornas naturais de gran beleza.
Achégate á comarca de Pontevedra, un tesouro artístico que comprende as poboacións de Pontevedra, Campo Lameiro, Barro, Poio, Vilaboa, Ponte Caldelas e A Lama.
Pontevedra destila arte por todos os seus recunchos. As prazas e as rúas da cidade histórica remítennos a un pasado medieval, no que o Camiño de Santiago constituíu un punto de encontro de primeiro orde. O Museo Provincial de Pontevedra alberga coleccións arqueolóxicas, artísticas e etnográficas de gran valor e ofrécenos unha viaxe pola súa historia desde a prehistoria.
A cidade de Pontevedra esconde aínda máis tesouros, como os restos das antigas Torres Arzobispales, o mosteiro de San Salvador de Lérez ou a luxosa e residencial Leira de Lourizán. A comarca ademais conserva un importante patrimonio arqueolóxico, como son os conxuntos de gravados rupestres –petróglifos– da Idade do Bronce que balizan o territorio en Campo Lameiro, Tourón ou A Caeira. A ría de Pontevedra, con localidades como Poio ou as parroquias de Combarro ou Samieira, ofrece unha interesante gastronomía e recunchos de gran interese natural e cultural. As súas rúas e praza, así como os xardíns dos pazos, castelos e mosteiros, convidan a descubrir a vistosidade de camelias e outras flores.
Descobre unha comarca na que as viñas asómanse ao mar, alegoría da conxunción que existe entre ao océano e a terra. As paraxes naturais son apracibles e a vida mariñeira convive con hortos, belos xardíns e produtivos viñedos. Os pazos e as adegas esparéxense polo territorio e a historia ensínanos que castros, castelos e mosteiros dominaron unha paisaxe cunha forte personalidade.
O Salnés bríndache a oportunidade de coñecer as pequenas e activas localidades de Sanxenxo, Meaño, O Grove, Cambados, Ribadumia, Meis, A Illa de Arousa, Vilanova de Arousa e Vilagarcía de Arousa. Todas elas conforman un territorio cunha gran diversidade económica e unha acusada idiosincrasia, na que o mar e a terra fúndense nunha única paisaxe.
Na costa, a pesca e o marisqueo conviven con hortas e viñedos cos que se elaboran viños de alta calidade. Cambados, co seu Museo Etnográfico do Viño, eríxese como capital da produción vitivinícola e diversos pazos resgardan os caldos nas súas adegas. Mentres, no Grove ou A Illa de Arousa os museos revelan a importancia da súa actividade pesqueira e da súa tradición na elaboración de conservas e salgaduras. O marisqueo e a pesca descenden dunha longa tradición, como o demostran os castros, poboados da Idade do Hierro, que, situados na costa ou na mesma praia, especializáronse na explotación do mar e foron importantes centros de intercambios comerciais.
Unha paisaxe como o do Salnés ofrece un paraíso para o goce gastronómico, con variedade de peixes e mariscos, verduras e froitas, todo iso acompañado por viños excelentes.
Saborea a comarca de Caldas e mergúllate nas súas augas. O mar, apracibles estuarios, ríos e augas curativas que xorden de mananciais, modelan o territorio e definen a historia da comarca. Ao seu paso, os ríos Ulla e Umia e os seus afluentes visten a paisaxe de lagoas, fervenzas e bosques frondosos, pero tamén son camiños de paso repletos de historias.
Viaxa polas poboacións de Valga, Catoira, Caldas de Reis, Cuntis, Moraña, Pontecesures e Portas, e descobre a sedución da auga. A comarca de Caldas está formada polo estuario do río Ulla ao norte e os cursos medio e alto do río Umia ao sur. É un territorio con abundante auga superficial –ríos– e tamén con abundantes augas subterráneas con propiedades curativas. A orixe da comarca e tamén da poboación de Caldas precisamente deriva dos mananciais de augas termais, xa utilizadas polos romanos e que se converteron en luxosos balnearios no século XIX.
Os ríos forman paisaxes dunha gran beleza e, ao longo do seu leito, debuxan bosques salvaxes entre rocas e musgos, lagoas e pozas de auga verde e altos saltos de auga, para finalizar en repousados estuarios e humidais, acubillo de aves migratorias. Pero os ríos tamén marcaron a historia desta terra, como as numerosas pontes, moitos deles de orixe romana e que facilitaron a comunicación entre as dúas beiras ou as Torres de Oeste, que controlaban o tránsito fluvial polo río Ulla. Diversos museos ou centros de interpretación difunden toda esta riqueza natural e patrimonial, como por exemplo o Museo de Historia de Valga, que nos achega á historia da cidade e móstranos o patrimonio natural do estuario de Ulla.
Mergúllate en paisaxes de vales abertos, sucados por ríos, bosques frondosos e zonas de montaña, onde os cheiros, as cores e as sensacións trasládante a escenarios campestres. Descobre fértiles campos, explotados por mosteiros e pazos, pequenas aldeas, eras e hórreos que nos falan da tradición agrícola, dunha gastronomía próxima e con bos produtos, así como de festas e tradicións únicas.
Percorre as poboacións de Forcarei, Cerdedo-Cotobade e A Estrada e viaxa cos cinco sentidos a través de vales abertos e zonas de montaña, nos que ríos como o Ulla, o Umia ou o Lérez e os seus afluentes debuxan unha paisaxe fértil. O mosteiro de Aciveiro e as súas explotacións, como as neveiras para conservar e almacenar o prezado xeo, dominaban a Terra de montes.
Toda a riqueza e a diversidade rural desta comarca maniféstase nos seus museos, que nos falan dunha terra de canteiros, arrieros e emigración. Mostra do labor dos canteiros está na arquitectura popular (A Eira de hórreos de Pedre e Ermida, a ponte de Andón en Aciveiro, a ponte de Serrapio-Cerdedo, a ponte da Bouzada en Soutelo de Montes, a torre de alarma de Barciela en Castrelo-Forcarei, as igrexas de Moreira e Codeseda na Estrada e o propio mosteiro de Aciveiro).
As paisaxes das beiras do río Ulla ou as pontes e os muíños que balizan o río Lérez mergúllannos en bosques de ribeira frondosos, húmidos e verdes, mentres que desde o alto da serra de Ou Candán o horizonte ábrese, con extensos campos e carballeiras. A maxia dos bosques acompáñanos polas aldeas abandonadas como a de Grovas, a Aldea Vella de Vichocutín, a de Arufe ou a de Godela, testemuñas silenciosas dun pasado bulicioso que se esfumó polo abandono do campo en busca dunha vida mellor.
A tradición tamén ofrece espectáculos únicos como a Rapa dás Bestas, en Sabucedo, ou a degustación dunha rica gastronomía como o salmón da Estrada e a richada de Forcarei. Os queixos acompáñanse de sidra e de doces filloas.
Atrévete a saborear a comarca de Deza, un paisaxe terra dentro con extensas carballeiras e bosques de ribeira que conviven con castros, pazos, igrexas, mosteiros e pendellos. Descubrirás museos que conectan coa vida rural tradicional e que nos achegan á arqueoloxía, á arte e á gastronomía da comarca. Paséate por arquitecturas que nos trasladan séculos atrás e que nos falan de nobreza, relixión ou economía.
Atrévete a saborear a comarca de Deza nun percorrido que discorre polas poboacións de Rodeiro, Dozón, Lalín, Silleda, Vila de Cruzamentos e Agolada. De tradición gandeira e agrícola, Deza ofrece unha paisaxe con valores naturais e históricos moi relevantes. As extensas carballeiras ou os bosques de ribeira altérnanse con castros, pazos, igrexas, mosteiros e pendellos. Arquitecturas que nos trasladan ao pasado e que evocan nobreza, relixión ou economía terra dentro.
Museos que ilustran a vida rural tradicional, aproxímannos á arqueoloxía e á gastronomía da comarca, descóbrennos a práctica da minería de wolframio en Fontao ou desvélannos curiosidades, como a dun sacerdote que, no século XIX, instalou un observatorio astronómico en Lalín.
Os pazos, cunha arquitectura señorial, manifestan a importancia da explotación agrícola e gandeira da comarca.
Os austeros mosteiros e igrexas son o testemuño do asentamento de comunidades relixiosas dedicadas a traballos agrícolas. Os pendellos, recintos que serviron de mercado, agora sen uso, foron buliciosos lugares de encontro, e de compra e venda dos produtos do campo.
Completa a experiencia coa degustación da gastronomía desta terra, baseada en produtos do campo, dos montes e dos bosques, como carnes, verduras, lácteos, viños, castañas ou mel. Destacan a carne da Bandeira e os queixos ecolóxicos da D. Ou. Arzúa-Ulloa, que son referencia nesta zona.