Festas de San Telmo
Tui honra o patrón dos navegantes
Da opulencia á total humildade. Este foi o xiro que sufriu a vida de Pedro González Telmo, coñecido como san Telmo. O patrón de Tui, de gran devoción entre a xente do mar, nacera en Frómista, moi preto de Palencia, no seo dunha familia adiñeirada. Ordenouse sacerdote baixo a protección do seu tío, bispo, e acabaría ocupando os cargos de cóengo e deán.
Na actualidade, o segundo luns despois do Domingo de Pascua, Tui celebra as súas festas en honra a san Telmo, quen, durante unha cabalgata do Nadal, viu como o seu cabalo escorregaba e el acababa no lodo. Dise que ese instante supuxo un antes e un despois na súa vida e fixo que se convertese nun frade humilde. Nesta festividade conmemórase o día en que pereceu en Tui no seu camiño cara a Santiago de Compostela. Atribúenselle moitos milagres, polos que foi beatificado en 1254. O seu culto confirmouse en 1741 e foi entón designado patrón dos mariñeiros.
As orixes desta festa, segundo consta no arquivo do bispado, hai que buscalos en 1578, aínda que sería no século xviii cando comezaría a afluencia de fieis ao evento e aos seus actos relixiosos. Coa chegada do século xx introduciríanse outros atractivos como desfiles, concertos ou fogos de artificio.
A tradición segue viva. A maior parte dos actos eclesiásticos teñen lugar na catedral de Santa María, onde repousan os restos do santo. Durante varias xornadas, Tui convértese así nun centro relixioso, cultural e lúdico, posto que o programa festivo incorpora actividades de moi diversa tipoloxía. Algúns dos momentos máis esperados son a procesión da Coronilla —que percorre o conxunto histórico— e a que se fai en honra a san Telmo, con numerosas imaxes. Unha ofrenda floral pecha este ritual.
Pola súa banda, o percorrido de xigantes e cabezudos é outro dos momentos con máis tradición destas festas. De todos os protagonistas, a raíña e o rei son os máis destacados, tanto pola súa lonxevidade como pola súa altura e peso: caracterízanos máis de cinco décadas, uns catro metros e 60 quilos. Outros actos do cartel destas tradicionais festas son a Semana do Teatro Afeccionado, a Feira do Cabalo ou a Festa da Angula (do meixón).
Camiño de Santiago e igrexa
Desde Portugal e na Ruta Xacobea cara a Santiago de Compostela, Tui supón a porta de entrada a Galicia. A catedral de Santa María é unha das principais xoias do patrimonio galego e, nela, destaca o pórtico como a primeira obra gótica da península ibérica e a única do seu estilo que se conserva en toda a comunidade autónoma. No seu interior atópase ademais a capela de San Telmo. A igrexa de San Telmo, de estilo barroco e deseñada polo frade Mateo de Jesús María, foi construída no lugar onde faleceu o santo que lle dá nome.
