Forza da auga das Rías Baixas: seis rutas de muíños que che cativarán
Por toda a xeografía da provincia de Pontevedra existen unha gran cantidade de muíños, principalmente de auga, localizados en fermosos lugares naturais nas ribeiras dalgúns ríos. Estas construcións son todo un emblema da cultura popular galega xa que tiveron vital importancia para o desenvolvemento da agricultura de subsistencia do campo. A súa función era principalmente a de moer algúns cereais como o millo, o trigo ou o centeo.
E como “andando gaña o muíño que parado está perdido”, convidámosvos a descubrir algúns dos máis significativos do Destino Rías Baixas.
Muíños de Folón e Picón (O Rosal)
Los Muíños de Picón e Folón , declarados como Ben de Interese Cultural (BIC) atópanse no municipio do Rosal. Neste magnífico paseo de altura, as e os camiñantes gozarán dunha preciosa panorámica do monte de Santa Trega e do Río Miño. A ruta divídese en dous tramos, un polos muíños de Picón con 24 muíños, e outro por os de Folón con 36. Ambos reciben o nome dos ríos dos que tomaban a enerxía para moer.
Este conxunto de 60 muíños hidráulicos datan do século XVII e XVIII, e a maioría ten unha estrutura de dúas plantas. Na inferior atópase a maquinaria que impulsaba a forza da auga, e na superior, a pedra onde se moía o gran.
Ruta da Pedra e da Auga (Ribadumia e Meis)
A Ruta da Pedra e da Auga discorre polas parroquias de Barrantes (Ribadumia), San Martiño e Armenteira, ambas as no municipio de Meis. Neste percorrido de6,5 quilómetros pola ribeira dorío Armenteira, atópanse os muíños de Serén, orixinarios do ano 1700. Este conxunto utilizábase para moer diferentes tipos de cereais. Na actualidade é un lugar de gran beleza paisaxística onde poder descubrir unha parte da cultura tradicional da provincia de Pontevedra. No transcurso deste itinerario atópase unha recreación dunha “Aldea Labrega” obra da escola de cantería da Deputación de Pontevedra que reflicte algúns elementos da cultura etnográfica galega como os cruceiros ou os hórreos.
Muíños de Río e Muíños de Vento de Abalo, en Catoira
O municipio de Catoira dispón de máis de 45 muíños de auga situados en verdes bosques de gran beleza paisaxística co río Freixeiro e o Catoira como testemuñas. Os muíños de Varela, Nazario, o Muíño da Ponche ou o de Santabaia foron restaurados e mesmo algúns se utilizan na actualidade.
Con todo, a maior singularidade destes muíños atopámola nos muíños de vento de Abalo , unha modalidade moi pouco común en Galicia. A súa particularidade débese ao seu dobre sistema de aspas, único en Europa. O marabilloso emprazamento destes muíños ofrécenos unha fantástica instantánea da ría de Arousa e a desembocadura do río Ulla, así como da preciosa Lagoa de Pedras Miúdas .
Ruta dos Muíños de Samieira (Poio)
Esta ruta de cinco quilómetros e medio discorre pola ladeira sur do Monte Castrove, na parroquia de Samieira (Poio) e segue o curso do río Freixía. Neste itinerario hai un total de 23 muíños en diferentes estados de conservación. O Muíño de Suárez e o Muíño Cubo de Abaixo son dous dos que se atopan en funcionamento. Neste carreiro existen ademais numerosos elementos da cultura e a arquitectura tradicional galega como os hórreos, os cruceiros, as fontes e os petos de ánimas.
Parque Natural do Río Barosa (Barro)
No municipio pontevedrés de Barro atópase este parque que forma parte da ruta do Camiño Portugués a Santiago de Compostela e que é unha parada obrigatoria para as e os amantes da natureza. Este marabilloso espazo que combina natureza e arquitectura conta cunha marabillosa fervenza e un conxunto de dezasete muíños que seguen o curso do río Barosa. A través destas construcións tradicionais, discorre unha fermosa e pequena ruta polas dúas ribeiras do río onde poderás coñecer a súa estrutura e funcionamento. O parque conta cunha área recreativa.
Parque Etnográfico Muíños de Rocha (Arbo)
Próximo ao río Cea, o en municipio de Arbo, podemos atopar un conxunto de catro muíños de auga reconstruídos que forman parte do Parque Etnográfico de Rocha , e que discorren por unha ruta circular de viñedos e muíños. Estas construcións tradicionais en forma de cubo atópanse nunha pendente graduada e son o Muíño do Coto; da Cuca; do Medio e do Cubo. Dous deles conservan na súa estrutura todos os aparellos e mobiliario necesario para moer o gran.
