Balnearios das Rías Baixas - Pontevedra - Turismo Rias Baixas

O complexo de Mondariz-Balneario é o pioneiro do termalismo galego e todo un referente entre as principais rexións termais de Europa. A primeira mención escrita aos beneficios das súas augas atopámola nunha publicación do ano 1848, aínda que o “descubrimento” comercial dos dous mananciais que deron orixe ao actual imperio termal se lles atribúe ao médico Sabino Enrique Peinador e ao seu irmán Gumersindo, que realizaron as primeiras analíticas e lograron a declaración de utilidade pública das fontes da Gándara e de Troncoso.

Aristócratas, políticos, artistas e influentes homes de negocios dábanse cita durante as tempadas de augas nesta pequena localidade pontevedresa. Tal foi o éxito do proxecto que a vila contaba cunha moeda propia, os peinadores, un xornal local e logrou independizarse do concello de Mondariz en 1924.

O balneario rexurdiu das súas cinzas en 1990 tras o declive sufrido durante a Guerra Civil e un devastador incendio na década dos setenta. Nestes últimos trinta anos a súa capacidade para reinventarse e a súa aposta pola calidade situárono como o maior complexo hostaleiro galego. Aos seus baños súmanse un campo de golf, un centro de congresos e servizos de hostalería.

O Gran Hotel La Toja acolleu aristócratas, intelectuais e mesmo unha reunión de mandatarios mundiais e empresarios, o Club Bilderberg. Pero as orixes termais da illa foron moito máis humildes e sorprendentes. Atribúeselle a un burro enfermo o descubrimento fortuíto dos mananciais que hai século e medio abriron o camiño para situar O Grove no mapa mundial do termalismo.

Corría o ano 1841 cando o botánico Antonio Casares certificou a presenza de magnesio, sodio, ferro e calcio nas augas da illa e un ano despois logrouse autorización para poñer en pé o balneario, que abriu as súas portas en 1899. O Gran Hotel faríao oito anos máis tarde e foi o ourensán Vázquez-Gulías o encargado de deseñar as instalacións tomando como inspiración os balnearios de Vichy, en Francia, e de Marienbad, en Alemaña.

O inmoble afrontou a súa primeira gran reforma a finais da II Guerra Mundial e a última remodelación importante realizouse en 1990. A pesar de todos os avatares, o balneario conservou e mesmo potenciou a fama das súas augas, logrando que o Premio Nobel de Medicina Santiago Ramón y Cajal cualificase o Gran Hotel La Toja como “un auténtico templo consagrado á saúde”. Superado o seu primeiro século de vida, hoxe segue sendo un referente de benestar e luxo. Un auténtico pracer para o corpo e a alma.

A auga que brota da terra con excepcionais propiedades terapéuticas foi o recurso máis importante no desenvolvemento económico e social de Caldas de Reis. As súas pertencen ao grupo de augas clorurado-sódicas, das máis interesantes de todo o espectro mineromedicinal e especialmente indicadas para afeccións de vías respiratorias, reumáticas, de pel, xinecolóxicas e cirúrxicas.

A vila termal conta con dous consagrados balnearios. O escribano Joaquín Davila Mariño construíu a primeira casa de baños en 1780. Honrando o seu primeiro apelido, e sen saber a razón do cambio de Davila a Dávila, púxolle a este establecemento o nome de Baños Dávila.

O segundo centro de referencia é o Balneario Acuña, cuxa historia se remonta a principios do século XIX e ten como protagonista o sacerdote Pedro Acuña e Malvar, que en 1812 creou a casa de augas orixinal. Tras o seu falecemento, o empresario Elisardo Domínguez promove un novo edificio, obra do vigués Jenaro de la Fuente.

A terceira localización de interese é a fonte pública da Burga. A auga brota a 50 ºC pola boca dos leóns desta centenaria fonte en Caldas de Reis, onde peregrinas e peregrinos de todo o mundo fan un alto no Camiño Portugués para repousar e recuperar forzas antes de chegar ao seu destino.

Non moi lonxe atopamos as caldas de Cuntis, que Limón Montero menciona xa en 1697. Propietarios anteriores aos actuais fusionaron os tradicionais Baños do Castro e da Virxe en 1886. E hai dúas décadas construíuse un novo edificio, dedicado integramente á balneoterapia e conectado coa zona hostaleira a través dun túnel.