O legado romano de Rías Baixas
Vilas romanas
Se falamos de citanías romanas, unha das máis coñecidas na provincia é a aldea romana de Toralla. Coñecida tamén como leira Mirambell, ten a particularidade de que é a única vila romana da comunidade galega que se escavou integramente e pódese visitar. Data dos séculos IV a V despois de Cristo e atópase preto da popular praia de Samil, Vigo.
Ademais desta vila, outros restos arqueolóxicos permiten supoñer a existencia de enclaves romanos en puntos como Santa Trega (A Guarda), onde existe un poboado castrexo, do mesmo xeito que en castro Alobre (Vilagarcía de Arousa) e o de Doade (Lalín). Mentres que no xacemento da Lanzada sitúase unha antiga necrópole, do mesmo xeito que o Adro Vello do Grove. Pola súa banda, os restos de Igrexa Vella (Valga), é do século IV d. C. tardo-romano que se reutilizou ata o XVIII. E aínda que non está conservada para visitas, outro xacemento sería o de Porta de Arcos (Rodeiro).
Salinas romanas
A pesar de que en moitas partes da costa pontevedresa existen outras salinas romanas como en Bueu, A Illa de Arousa , O Grove ou Oia, é a da cidade de Vigo a que conta cunha das máis relevantes ademais de única no mundo. Trátase de Salinae, a única salina mariña de evaporación solar que se conserva e pódese visitar de todo o que foi o Imperio Romano. Agora está xestionada polo Museo do Mar de Galicia, e localízase na zona do Arenal de Vigo.
Pontes romanas
Tamén son numerosos as pontes construídas naquela época e que maxistralmente aguantan o transcurso do tempo. Férreos pasos polos que en moitas ocasións cruzamos sen darnos conta da historia que hai debaixo dos nosos pés.
É o caso de Ponte Sampaio, onde se viviu unha decisiva batalla na expulsión dos franceses en 1809. A conmemoración da batalla recréase anualmente no mes de xuño. A ponte une as vilas de Arcade (Soutomaior) e Ponte Sampaio (Pontevedra).
O mesmo ano, a ponte de Achas (A Cañiza) sería testemuña doutra batalla no que españois e ingleses loitaron conxuntamente contra os franceses. No caso da ponte de Pontecesures, historiadores indican que a orixe da súa construción vén da man de César Augusto. Data do século I.
Outras pontes de orixe ou posible orixe romana serían os de Noceifas (A Cañiza), Cernadela (Mondariz), Mañufe (Gondomar) e Bermaña (Caldas de Reis), que é paso tamén do Camiño Portugués.
No caso da ponte "romana" de Pintelos, o nome débese á lenda de que debaixo do mesmo os romanos construíron túneles para esconder certos tesouros. Cruza o río Deva na Cañiza.
Vías Romanas
Trátase das Vías Atlánticas que utilizaba o antigo imperio desde Braga (Portugal) ata Lugo, tamén coñecido como itinerario Antonino (Bracara Augusta –Lucus Augusti). Data do século II d. C. e buscaba dinamizar as conexións entre cidades, xa sexa por interese militar ou comercial.
Na actualidade búscase protexer e conservar, ademais de valorizar como espazo natural e cultural a través da promoción turística. No seu paso por Pontevedra distinguen ata catro etapas.
Vicus Spacorum
O legado romano complétase da mellor forma posible a través da celebración Vicus Spacorum. Unha festa que se organiza en setembro no barrio de Pau de Navia de Vigo e que en 2018 chegará á súa edición número VII.
Como curiosidade final, en 2017 presentouse o libro Deza Augusta de Manuel Mosquera Fernández, sobre a historia da comarca de Deza e no que expón a posibilidade de que dita comarca fose capital da antiga Galhaecia.
Ademais destes recursos romanos, a provincia conta con numerosos complexos arqueolóxicos da mesma época pertencentes á cultura castrexa.
